تعهدات حقوقی بین‌المللی اروپا درخصوص آزادی حجاب

ایده برخورداری از آزادی اندیشه و دین یک هنجار و نُرم پذیرفته شده جهانی است که در اسناد حقوقی بین‌المللی متعدد و همچنین قوانین اساسی بسیاری از کشورهای جهان متبلور است. طبق میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، حتی در شرایط اضطرار همگانی یا جنگ فسخ آزادی وجدان و مذهب مجاز نیست. هر دین و مذهبی نیز علاوه بر اندیشه و اعتقادات خاص درونی خود، متضمن برخی رفتارها و نمادهایی است که جنبه بیرونی داشته و در اجتماع بروز و ظهور خواهد داشت، لذا تضمین آزادی مذهبی باید توأمان در حوزه اندیشه و رفتار صورت پذیرد. آزادی ابراز دین یا عقیده شامل طیف وسیعی از اعمال از رژیم غذایی خاص تا پوشیدن لباس، متفاوت می‌شود. هرچند «افراد» و «حقوق» از کلیشه‌های اصلی و مورد توجه در ادبیات حقوقی اروپا به‌شمار می‌روند، اما افزایش سریع تنوع فرهنگی در جوامع اروپایی چالش‌های جدیدی برای حمایت از حقوق بشر از جمله حق اظهار علنی دین و عقیده به‌وجود آورده است. طی سال‌های اخیر, حجاب زنان مسلمان به موضوع بحث و جدل روزافزون در برخی از کشورهای اروپایی بدل شده است. گسترش این روند به برخی کشورهای دیگر (همچون جمهوری آذربایجان) و همچنین تعمیق روند مذکور برای غیر شهروندان (پیشنهاد دولت فرانسه برای منع برقع برای جهانگردان خارجی) ضرورت بررسی حقوقی تعهدات بین‌المللی کشورها برای فراهم‌نمودن بستر آزادی پوشش مذهبی و استفاده از نمادهای دینی را روشن می‌سازد. این مقاله سعی دارد با استفاده از منابع غربی و به استناد تعهدات بین‌المللی که کشورهای حوزه اتحادیه اروپایی خود را مقید و پایبند آن اعلام می‌دارند، مغایرت محدودیت‌های ایجاد شده علیه پوشش اسلامی زنان مسلمان را به چالش کشیده و لزوم تأمین حق آزادی پوشش مذهبی را تبیین سازد.